Update brand Noardburgum

Update 3 juni 2021

Op donderdag 20 mei is een uitslaande brand ontstaan bij een houthandel aan de Woudweg 19 in Noardburgum. Een loods met op het dak ruim 1.600 zonnepanelen is door de brand verwoest. Door de hevige brand en de daarbij vrijgekomen hitte zijn scherpe deeltjes van de zonnepanelen neergekomen in de wijde omtrek, in een ‘pluim’ van 10 kilometer rondom de houthandel.

Bij de gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Dantumadiel en Noardeast Fryslân zijn de dagen na de brand ruim 120 meldingen binnengekomen over aangetroffen deeltjes. Omdat de verspreiding van deze zonnepaneel deeltjes een uitzonderlijke situatie is, zijn er geen pasklare antwoorden voor de bewoners van de getroffen omgeving, waaronder eigenaren van boerenland.

Gezamenlijk advies

Tussen de gemeenten en instanties als LTO, GGD, de Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing (FUMO), Veiligheidsregio en het RIVM is voortdurend overleg. De dag na de brand adviseerden de instanties, met name de eigenaren van weiland, om bij het aantreffen van deeltjes als volgt te handelen:

• Aansprakelijk stellen van de veroorzaker van de brand (de houthandel) via de eigen verzekering. De benadeelde (veelal boeren) maakt zelf de afweging om wel of niet een aansprakelijkheidsprocedure op te starten.
   
• Regelen van een schouw (vooral onderzoek in weiland) op visueel waarneembare verontreiniging.
   
• Bij aantreffen deeltjes, het opruimen daarvan in gang zetten.
   
• Gras wat vervuild is met deeltjes van zonnepanelen is niet geschikt als voer voor vee. Dat geeft ook LTO aan. Dergelijke vervuilde percelen moeten gemaaid worden en de afvoer van het gras met deeltjes van zonnepanelen moet gebeuren door een erkende afvalverwerker.

Het afvoeren van gras is nodig, als er sprake is van zichtbaar vervuild grasland. De veroorzaker is op grond van de Wet milieubeheer verantwoordelijk voor het ongedaan maken van de milieugevolgen van de brand en wordt aansprakelijk gesteld voor de kosten voor het opruimen hiervan.

De gemeente heeft in deze situatie twee rollen. Ten eerste staan wij klaar voor onze inwoners (boeren) en denken wij mee in mogelijke oplossingen bij dit lastige vraagstuk. Daarnaast zijn wij als het bevoegd gezag belast met het toezicht, om te controleren of een vervuilde partij gras op juiste manier wordt afgevoerd. Volgt de eigenaar van het land de geadviseerde stappen niet, dan bestaat de kans dat de schade zonder schouw vooraf, niet wordt vergoed. LTO noch de overheid heeft een fonds voor benadeelde boeren. Het advies is, ongeacht wat een boer uiteindelijk besluit met het gras te doen, dat boeren bij eventuele (toekomstige) claims altijd hun graslanden moeten laten schouwen.

Controle op afvoer van gras

Het is aan de eigenaar van het weiland (als benadeelde partij) zelf om in actie te komen en de geadviseerde stappen uit te (laten) voeren. Visueel verontreinigd gras wat afgevoerd wordt, moet worden beschouwd als een afvalstof. De gemeenten Tytsjerksteradiel, Achtkarspelen, Dantumadiel en Noardeast Fryslân hebben de toezichttaak, vanwege het regionale karakter, neergelegd bij de FUMO. Het nazorgbezoek gebeurt dus in opdracht van de gemeenten.

Nazorgbezoek door FUMO

De FUMO brengt de getroffen boeren een nazorgbezoek. Dit bezoek is vooral bedoeld om te informeren naar hoe de situatie bij de boer is. Ook is het bedoeld voor bewustwording van beide kanten. Het bezoek geeft inzicht in waar bij de afwikkeling van deze situatie tegenaan gelopen wordt. Tijdens dit bezoek bespreekt de FUMO de stand van zaken op locatie en of de boer al een schouw heeft laten uitvoeren.

Als er geen sprake is van verontreinigd gras, dan zal de FUMO dit noteren en het bezoek afronden. Als er sprake is van vervuild gras, dan wordt gevraagd wat de boer hiermee gedaan heeft. Als geconstateerd wordt dat de boer vervuild gras apart heeft liggen, dan zal dit genoteerd worden en zal er eerst geen nadere actie volgen. Wel wordt de boer gevraagd dit niet aan het vee te voeren.

In het geval er geconstateerd wordt dat visueel verontreinigd gras wel gebruikt wordt (begrazing door koeien, maaien, kuilen) dan zal de FUMO hiervan een melding doen bij toezichthouder NVWA, vanwege gevaar voor volksgezondheid en dierwelzijn.

Heeft u vragen naar aanleiding van dit bericht?

U kunt contact opnemen met de gemeente Tytsjerksteradiel via het algemene nummer 14 0511.