Vragen en antwoorden azc

We kunnen ons voorstellen dat er vragen zijn rondom mogelijk de komst van een azc in Dokkum. Daarom beantwoorden we hieronder zo veel mogelijk vragen.

Locatie, omvang en bouw van een azc

Dat weten we nog niet. Een onafhankelijk adviesbureau heeft in kaart gebracht waar het azc in Dokkum zou kunnen komen. Hieruit zijn drie geschikte plekken naar voren gekomen. 

Op 2 april is er een bijeenkomst van de buurt van deze locaties. Na 2 april wordt er een rapport gemaakt van het locatieonderzoek, alle reacties en gespreksverslagen van de buurtbijeenkomst, schriftelijke reacties en adviezen van maatschappelijke partners. Het college stelt daarna de gemeenteraad één voorkeurslocatie voor. Hierover besluit de gemeenteraad 5 juni 2024.

Op basis van een aantal randvoorwaarden wordt er gekeken of een locatie geschikt is voor de komst van een azc. Bijvoorbeeld:
•    Duurzame inpassing in de wijk vanuit sociaal en fysiek domein;
•    Participatie en doorlopende leerlijn van asielzoekers;
•    Toegankelijkheid en bereikbaarheid van voorzieningen en winkels;
•    Verkeersituatie (ontsluiting, bereikbaarheid - ook voor hulpdiensten - en parkeren);
•    Veiligheid en leefbaarheid voor bewoners AZC en omwonenden;
•    Effect op gebiedskwaliteit;
•    Tijd die nodig is voor procedures (bestemmingsplan, vergunningen etc.);
•    Locatiegebonden financiële gevolgen.

Lees ook: /drie-geschikte-locaties-voor-een-kleinschalig-azc-dokkum

De gemeente staat voor een goed gespreide opvang over stad en dorpen, naar aard en schaal. Een asielzoekerscentrum past qua omvang het beste in Dokkum. Het huisvesten van statushouders en Oekraïense vluchtelingen doen we gespreid over de stad en dorpen. Altijd naar aard en schaal.

Het klopt dat er in het verleden in Dokkum lange tijd een azc heeft gestaan. En in 2015 waren die plannen er ook, maar toen is het niet doorgegaan. Dit had er toen mee te maken dat  de instroom van asielzoekers snel afnam. Het was op dat moment niet te overzien dat Nederland opnieuw te maken zou krijgen met een asielcrisis. De druk op de bestaande opvangen is nu zo groot dat er echt nieuwe opvanglocaties nodig zijn. 

Het COA vraagt om een permanente opvanglocatie waar minimaal 10 jaar asielzoekers opgevangen kunnen worden. Uiteindelijk neemt de gemeenteraad een besluit óf, waar en hoe lang het azc er komt. 

We zoeken een locatie voor een permanente opvang met maximaal 250 plekken.

Uitgangspunt is dat de gemeente geen directe kosten heeft. Het COA is kostendrager voor het azc en betaalt de realisatie, huisvestings- en veiligheidskosten. De gemeente ontvangt via het gemeentefonds compensatie omdat ze meer inwoners heeft. Daarnaast is er een rijksvergoeding voor het onderwijs en onderwijshuisvesting mogelijk. Deze vergoeding zou kostendekkend moeten zijn.

De Spreidingswet is op 1 februari ingegaan. Doel van de wet is om voor voldoende asielopvang te zorgen, met een evenwichtige verdeling over het land. Het kabinet heeft ingeschat hoeveel opvangplekken er de komende 2 jaar nodig zijn. Vervolgens hebben ze een verdeling gemaakt door per gemeente te kijken naar het inwoneraantal en de sociaaleconomische score. Door de schattingen van de gemeenten in een provincie op te tellen, zijn ze tot een provinciale opvangopgave gekomen. 

In Noardeast-Fryslân zijn er komende twee jaar naar schatting 234 opvangplaatsen voor asielzoekers nodig, waarvan 20 plekken voor jonge alleenstaande vluchtelingen. Met een opvanglocatie van maximaal 250 plekken voldoende we dus als gemeente aan de norm.

Bij het aantal van 234 opvangplaatsen worden de statushouders en Oekraïense vluchtelingen niet meegerekend.  

Als het azc er komt, wordt het een klein azc. Het gaat om een opvanglocatie met een omvang van maximaal 250 plekken. Ter vergelijking: in het verleden had Dokkum een azc met 570 opvangplaatsen. En in 2015 waren er plannen voor een permanent asielzoekerscentrum voor 400 tot 450 personen. 

Er is oppervlakte nodig voor zowel huisvesting als faciliteiten voor de inwoners van een azc, bijvoorbeeld medische zorg, dagbesteding, recreatie en buitenruimte voor bewoners. Het COA hanteert hiervoor een ondergrens om te komen tot een kwalitatief goede en betaalbare opvang. Wordt dit verdeeld over meerdere kleinere locaties betekent dat voor het COA dat met hetzelfde personeel op meerdere locaties taken moeten worden verricht. Voor de bewoners van azc’s betekent dat veel heen-en-weer gereis tussen de locaties om gebruik te kunnen maken van de in die situatie over meerdere locaties gespreide voorzieningen.

Ja, maar het zijn wel 2 aparte opgaven. Asielzoekers die voldoen aan de criteria voor een verblijfsstatus kunnen een verblijfsvergunning krijgen en worden dan beschouwd als statushouders. Dit betekent dat zij mogen blijven in Nederland en in aanmerking komen voor ondersteuning en integratie.

Een van de reguliere taken van de gemeente is om deze statushouders te huisvesten. De overheid heeft namelijk een wettelijke taakstelling opgesteld voor de huisvesting van statushouders. Dit betekent dat elke gemeente jaarlijks een bepaald aantal statushouders moet huisvesten, afhankelijk van de grootte van de gemeente en het aantal inwoners.

Het doel van de taakstelling is om te zorgen voor een evenredige verdeling van statushouders over het land en om te voorkomen dat de huisvesting van statushouders alleen in bepaalde gebieden plaatsvindt. De gemeente werkt samen met woningcorporaties en andere partijen om geschikte huisvesting te vinden voor de statushouders.

Als het azc er in Dokkum komt, hanteren we een maximum aantal bewoners (250). Er kunnen nooit meer bewoners komen dan er plek is. Het azc in Dokkum wordt geen aanmeldcentrum. De inwoners van het azc hebben de aanmeldprocedure al doorlopen en zijn vervolgens overgebracht naar een azc. Situaties zoals in Ter Apel zijn dan ook niet aan de orde.

Het verzoek van het COA gaat om 250 plekken. De gemeenteraad heeft besloten om voor dit aantal opvangplaatsen onderzoek te doen naar mogelijke locaties. De opvanglocatie wordt niet groter.

Dat weten we nog niet. Alle drie mogelijke locaties  zijn nog onbebouwd. Als de gemeenteraad in juni een voorkeurslocatie aanwijst, gaan we samen met het COA  aan de slag om de plannen concreet te maken. Hierbij betrekken we ook de omwonenden van de locatie.

Bijeenkomst voor omwonenden en ondernemers in de buurt van de locaties

Alle reacties worden verzameld en verwerkt in een overzichtsdocument. Dit document komt op de website en delen we met alle raadsleden. Er is oog voor vragen en zorgen. We proberen op deze website vragen zoveel mogelijk te beantwoorden. We begrijpen dat er ook zorgen zijn.  Dat willen we zoveel mogelijk weg kunnen nemen. Waar het kan, komen we met concrete voorstellen en/of afspraken. Suggesties zijn altijd welkom. Mail: azc@noardeast-fryslan.nl

Nee. Inwoners kunnen wel betrokken worden bij het ‘hoe’. Denk aan de leefbaarheid en veiligheid rondom de opvanglocatie , zoals onder andere verkeer/(loop)routes, de inrichting van de buitenruimte (bankjes, hagen, fietsenstalling), organisatie van het op te richten centrum, wenselijke communicatie, waar kunnen inwoners terecht met klachten, incidenten, werkgelegenheid en zo verder. 

De gemeenteraad beslist 5 juni 2024 óf en waar het azc komt. De raad wordt gevraagd om bij het besluit de inbreng van de inloopbijeenkomst en het rapport van het adviesbureau over het locatieonderzoek te gebruiken. 

Op deze manier is er voor de direct belanghebbenden voldoende tijd en ruimte voor een gesprek. De gemeente staat voor een open en transparant proces. Daarom wordt er van de avond een verslag gemaakt. Dit document komt op de website. Ook heeft iedereen de mogelijkheid om bij de raadsvergadering over dit onderwerp in te spreken (15 mei 2024). U kunt ook een reactie geven door een mail te sturen naar azc@noardeast-fryslan.nl

Na 2 april wordt er een rapport gemaakt van het locatieonderzoek, alle reacties en gespreksverslagen van de buurtbijeenkomst, schriftelijke reacties en adviezen van maatschappelijke partners. De raad wordt gevraagd om bij het besluit de inbreng van de inloopbijeenkomst en het rapport van het adviesbureau over het locatieonderzoek te gebruiken. 

Inspraak en besluitvorming

Nee,  een onafhankelijk adviesbureau heeft in kaart gebracht waar het azc in Dokkum zou kunnen komen.  Op 2 april organiseren we een informatiebijeenkomst voor de buurt van deze locaties. 

Na 2 april wordt er een rapport gemaakt van het locatieonderzoek, alle reacties en gespreksverslagen van de buurtbijeenkomst, schriftelijke reacties en adviezen van maatschappelijke partners. Het college stelt daarna de gemeenteraad één voorkeurslocatie voor. Hierover besluit de gemeenteraad 5 juni 2024. 

  • Woensdag 15 mei 2024 (It Petear) en donderdag 23 mei 2024 (It Debat) zijn er bijeenkomsten van de gemeenteraad over dit onderwerp.
  • Woensdag 5 juni 2024 besluit de gemeenteraad óf en waar het azc komt. De raad wordt gevraagd om bij het besluit de inbreng van de inloopbijeenkomst en het rapport van het adviesbureau over het locatieonderzoek te gebruiken. 

Kijk op www.riednoardeast-fryslan.nl voor meer informatie en eventuele mogelijkheid om in te spreken.

Kijk voor meer informatie over inspreken bij de gemeenteraad op de pagina Contact noardeastfryslan - iBabs Publieksportaal (bestuurlijkeinformatie.nl)

Algemene vragen over het COA

Het COA is het Centraal Orgaan opvang asielzoekers. Deze organisatie zorgt voor de opvang van vluchtelingen in Nederland. Het COA moet een vluchteling onderdak geven vanaf het moment dat deze asiel aanvraagt. De wet COA bepaalt dat het COA onderdak moet blijven geven totdat de asielzoeker een verblijfsvergunning krijgt. Of totdat deze Nederland moet verlaten. Zie ook: www.coa.nl

  • Vluchtelingen zijn mensen die uit hun land zijn gevlucht zijn omdat het daar te gevaarlijk voor hen was. Bijvoorbeeld door een oorlog of geweld.
  • Asielzoekers zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd in Nederland. Dat betekent dat zij hebben gevraagd of zij hier tijdelijk mogen wonen. Zij hebben daarvoor een verblijfsvergunning aangevraagd bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In de tijd dat zij wachten op de verblijfsvergunning, wonen zij in een asielzoekerscentrum (azc)
  • Statushouders zijn asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen. Deze vergunning wordt na 5 jaar meestal omgezet in een vergunning voor onbepaalde tijd. Behalve als er belangrijke redenen zijn om de vergunning in te trekken.

De gemeente moet ervoor zorgen dat statushouders die aan hun gekoppeld zijn, een huurwoning krijgen. Dat kan soms een tijd duren. In de tijd dat zij nog geen huurwoning hebben, blijven zij in het azc. 

De druk op de capaciteit in de asielopvang blijft onverminderd hoog. Er is sprake van een hoge instroom en statushouders stromen moeizamer dan voorheen door naar reguliere huisvesting. Voor de korte termijn verwerft het COA tijdelijke opvanglocaties om de capaciteit te vergroten. Voor een stabiele opvangcapaciteit op de lange termijn heeft het COA meer permanente opvanglocaties nodig. Het COA heeft daarom het verzoek gedaan aan de gemeente Noardeast-Fryslân om een geschikte locatie te vinden, bij voorkeur in Dokkum, voor een permanente opvanglocatie met circa 250 plekken. Dit als onderdeel van de landelijke en Fryske stabiele opvangportefeuille.

Een belangrijke reden is dat er in de asielzoekerscentra veel statushouders wonen. Dat zijn mensen die al een verblijfsvergunning hebben gekregen. Zij moeten eigenlijk naar een huurwoning toe. Maar er zijn te weinig huurwoningen in Nederland. Daarom blijven zij langer in het asielzoekerscentrum en is er geen plaats voor nieuwe mensen. 

Het gaat om mensen met verschillende leeftijden uit verschillende landen. Alleengaande volwassenen, maar ook kinderen en gezinnen. De groep verandert steeds. Het is daarom niet mogelijk om te zeggen wie er precies, als de plannen doorgaan, naar Dokkum komt. Het COA doet zijn best om tot een goede mix van bewoners te komen. 

Het COA heeft een verzoek gedaan voor een locatie voor maximaal 250 personen. 

Alle vluchtelingen die Nederland binnenkomen, moeten eerst langs de AVIM en de IND. Die checken hun identiteit en registreren hen. De AVIM is de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel. De IND is de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Als dat nodig, doet de Koninklijke Marechaussee extra onderzoek naar hun documenten en achtergrond. Daarnaast krijgen de vluchtelingen een medische intake en zo nodig een tbc-controle.

Dat hangt af van hun procedure. 

Ze stromen door naar een gemeente als ze statushouder zijn. Als ze terugkeren naar hun land van herkomst worden ze daarin begeleid. 

De mensen die op een COA-locatie wonen mogen zich vrij bewegen, net als Nederlanders. Ze mogen dus buiten wandelen, fietsen, reizen etc. Wel moeten volwassen bewoners zich elke week melden. Ook moeten ze zich houden aan de huisregels van het COA. En ze krijgen uitleg over hun rechten en plichten, en over hoe we in Nederland met elkaar omgaan. 

De bewoners moeten hun verblijfsruimte zelf schoonhouden. De kinderen gaan naar school. Daarnaast hebben de bewoners gesprekken met bijvoorbeeld de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en VluchtelingenWerk. Ook volgen de bewoners speciale programma’s om zich voor te bereiden op hun toekomst. Dat kan op de locatie zelf zijn of daarbuiten. Sommige bewoners doen vrijwilligerswerk of betaald werk. Dat laatste kan alleen onder bepaalde voorwaarden. Daarnaast werkt het COA samen met organisaties in de omgeving aan extra activiteiten voor de bewoners. 

Ja, de bewoners van de opvanglocatie mogen bezoek ontvangen. Dat mag tussen 8.00 en 22.00 uur. 

Een azc is geen openbare locatie. Dat betekent dat bezoekers zich moeten melden bij de receptie. Zij moeten dan hun paspoort of ID-kaart laten zien. Bewoners kunnen wel vrij in- en uitlopen. 

Het COA is verantwoordelijk voor de veiligheid op en rond de opvanglocatie. Daarvoor werkt het COA samen met beveiligingsorganisatie Trigion. Tussen 8.00 uur en 22.00 uur zijn er medewerkers van het COA op de locatie aanwezig. Daarnaast zijn er 24 uur per dag, 7 dagen in de week, beveiligingsmensen op de locatie. Als dat nodig is, is er contact tussen het COA en de politie. De bewoners van de opvanglocatie krijgen begeleiding en voorlichting over onderwerpen zoals veiligheid. Ook leren zij hoe wij in Nederland met elkaar omgaan.  

Totdat de locatie opengaat, kunt u met vragen en opmerkingen terecht bij de gemeente. Zodra de locatie open is, kunt u de medewerkers van de locatie zelf bellen en mailen. Dat kan 24 uur per dag, 7 dagen per week. Zodra het telefoonnummer en e-mailadres bekend zijn, laten wij (het COA) dat weten. Ook maken we dan een locatiepagina aan op coa.nl met alle contactgegevens.

Bij azc’s zijn veel vrijwilligers actief. Daar is het COA erg blij mee. In deze mogelijke opvanglocatie kan dat waarschijnlijk ook. Als duidelijk is hoe u kunt helpen, laten we dat op de website van het COA weten. 

U kunt kleding en spullen het beste brengen naar algemene inzamelpunten, zoals van het Leger des Heils. Als er op de opvanglocatie kleding of spullen nodig zijn, dan regelt het COA dat met die inzamelpunten. Breng dus geen kleding of spullen naar de opvanglocatie zelf. U leest hier meer over op https://www.coa.nl/nl/vrijwilligerswerk-en-donaties

Op de website van het COA vindt u veel informatie over de opvang van vluchtelingen. Bijvoorbeeld op de volgende pagina’s:

Een azc in de buurt
Hier leest u wat het betekent om een opvanglocatie in de buurt te hebben:

https://www.coa.nl/nl/azc-de-buurt

Dagelijkse activiteiten asielzoekers
Hier leest u hoe het leven in een opvanglocatie eruitziet:
https://www.coa.nl/dagelijkse-activiteiten

Vijwilligerswerk en donaties
Hier leest u wat u kunt doen als u wilt helpen of iets wilt geven aan de opvanglocatie: 
https://www.coa.nl/vrijwilligerswerk-en-donaties