Meer ruimte voor Defensie
De Nederlandse krijgsmacht richt zich meer op de bescherming van het eigen grondgebied en dat van NAVO-bondgenoten. Hiervoor heeft Defensie niet alleen meer militairen en materieel nodig, maar ook meer ruimte. Bijvoorbeeld voor kazernes, opslagplaatsen, laagvlieggebieden en oefenterreinen. Defensie is en blijft verantwoordelijk voor de communicatie richting omwonenden. De informatie op de website van de gemeente is puur om onze inwoners extra te informeren.
Persbericht 7 maart 2025
Kollumerwaard in gesprek met staatssecretaris Tuinman over plannen Defensie
Staatssecretaris van Defensie, de heer Gijs Tuinman, heeft op vrijdag 7 maart een bezoek gebracht aan de Kollumerwaard. Dit gebied is in beeld voor een mogelijke opslag van munitie en oefenterrein voor trainen met explosieven (springterrein). De staatssecretaris heeft zich laten bijpraten door afgevaardigden van Plaatselijke belangen van Munnekezijl en Zoutkamp en gevestigde bedrijven in het gebied die mogelijk worden beperkt in hun bedrijfsvoering. Daarnaast is er een bestuurlijk overleg geweest met enkele noordelijke bestuurders.
Eind mei 2025 bepaalt het kabinet wat de voorkeurslocaties worden
Staatssecretaris Tuinman gaat bij diverse locaties in Nederland langs die mogelijk in beeld zijn in het kader van het Nationaal Programma Ruimte voor Defensie. “Ik vind het erg belangrijk om te zien welke impact het op de locaties heeft en wat de bezwaren van betrokkenen zijn. Door met hen in gesprek te gaan, krijg ik een beeld van wat er speelt en kan ik betere afwegingen maken”, aldus de staatssecretaris.
De gemeente Noardeast-Fryslân is in beeld voor de opslag van munitie en als springterrein
Defensie acht de Kollumerwaard geschikt voor de opslag van munitie voor eenheden die snel inzetbaar moeten zijn, de zogenaamde snel inzetbare capaciteit (SIC). Vandaaruit kan munitie, in geval van dreiging van oorlogsgevaar, snel naar de Eemshaven worden getransporteerd.
Ook is de Kollumerwaard in beeld voor een springterrein. Verder onderzoek is momenteel nog gaande.
Burgemeester Johannes Kramer complimenteerde de staatssecretaris
De burgemeester waardeert het zeer dat de staatssecretaris in deze drukke tijden de moeite neemt om naar de Kollumerwaard te komen. Dit om met de inwoners en de bestuurders het gesprek aan te gaan met betrekking tot de plannen van Defensie.
Geopolitieke situatie vergt dat Nederland zijn Defensie versterkt
“Dat kan betekenen dat Noardeast-Fryslân ook zijn steentje zal moeten bijdragen. Wij vragen Defensie uitdrukkelijk om bij het maken van de keuze de opvattingen van de regio en de belangen van de omwonenden mee te nemen in de integrale afweging. Evenals het belang van recreatie en landbouw, vooral als het gaat om de proefboerderij. Ook vragen wij Defensie oog te houden voor het behoud van het sociaaleconomisch evenwicht in het gebied”, aldus burgemeester Kramer.
“Dat betekent niet dat we de vlag uithangen, mocht hier een munitieopslag en/of een springlocatie komen. Mocht het echter zo zijn, dat onze gemeente wel een voorkeurslocatie van Nederland huisvest, dan moet één en ander wel in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving plaats vinden”, vult de burgemeester aan.
Voor de veiligheid van Nederland heeft Defensie meer ruimte nodig
Defensie heeft meer ruimte nodig en onderzoekt momenteel wat de beste plek is voor diverse behoeftes. Naast de juiste plek om te bouwen, oefenen of vliegen, onderzoekt Defensie ook wat de invloed van een activiteit op de omgeving, milieu, geluid en natuur is. Dat onderzoek wordt gedaan door het onafhankelijke onderzoeksbureau Antea Group. Locaties worden vergeleken en men kiest de meest geschikte, de zogenaamde voorkeurslocatie. Het kabinet neemt de besluiten op basis van de resultaten van de milieueffectrapportage (planMER), bestuurlijke overleggen in alle provincies en gesprekken met inwoners tijdens informatiebijeenkomsten of locatiebezoeken.
In het tweede kwartaal van 2025 verschijnt het ontwerp Nationale Beleidsvisie Ruimte voor Defensie. Hiermee neemt het kabinet een besluit over de voorkeursalternatieven en of Defensie op deze locaties mag uitbreiden.
Het ontwerp Nationaal Programma Ruimte voor Defensie wordt ter inzage gelegd. Iedereen kan een zienswijze indienen. Naar verwachting neemt eind van het jaar het kabinet een definitief besluit over de locaties waar Defensie mag uitbreiden.
Kamerbrief van Defensie van 29 januari 2025
Bijstelling planning Nationaal Programma Ruimte voor Defensie
In de Kamerbrief staat het volgende aangegeven:
Eind eerste kwartaal van 2025 zou de Ontwerp Beleidsvisie NPRD worden gepresenteerd aan de Tweede Kamer. Naar aanleiding van de informatiebijeenkomsten en de bestuurlijke gesprekken is gebleken dat een zorgvuldige afronding van het planMER-onderzoek meer tijd vraagt. De verwachting is nu dat de Ontwerp Beleidsvisie NPRD eind mei 2025 gepubliceerd wordt. De datum voor het verschijnen van de definitieve beleidsvisie blijft vastgesteld op eind 2025.
Kamerbrief 12-12-2024 over zoektocht van Defensie
Het ministerie van Defensie heeft op 12 december 2024 een kamerbrief gepubliceerd over het Nationaal Programma Meer Ruimte voor Defensie (NPRD). Hierin staat de voortgang van de zoektocht van Defensie naar ruimte voor de toename van jachtvliegtuigcapaciteit (nr. 8) en een onverharde landingsbaan (dirtstrip) voor tactisch luchttransport (nr. 13).
Defensie heeft voor de programma’s 8 en 13 inzichtelijk gemaakt welke locaties afvallen voor nader onderzoek en welke locaties wel verder worden onderzocht.
Programma 8 - meer ruimte voor de toename van jachtvliegtuigcapaciteit
Voor de gemeente Noardeast-Fryslân is zijdeling programma nr. 8 belangrijk. Dit omdat hierbij vliegbasis Leeuwarden nog in aanmerking kon komen voor uitbreiding van 2.300 sorties (start en landing) van vliegtuigen.
Gelukkig voor ons is dat vliegbasis Leeuwarden, maar ook Volkel, Gilze-Rijen en Eindhoven afvallen en niet verder worden onderzocht.
Leeuwarden kan vanwege de (te) hoge geluidsoverlast, geen sorties meer aan. Voor onze gemeente is dat van belang omdat de zogenoemde invliegfunnel boven ons grondgebied ligt. Er zal dan geen sprake zijn van meer geluidsoverlast.

Een video hierover vindt u op de website van Defensie.
Programma 13 - een onverharde landingsbaan voor tactisch luchttransport
Voor een onverharde landingsbaan, een dirtstrip, is onze gemeente niet in beeld.

Een video hierover vindt u op de website van Defensie.
Onderstaande berichtgeving is van 12 november 2024
Defensie onderzoekt momenteel wat de beste plek is voor diverse onderdelen
Naast de juiste plek om te bouwen, oefenen of vliegen, onderzoekt Defensie ook wat de invloed van een activiteit op de omgeving, milieu, geluid en natuur is. Locaties worden vergeleken en men kiest de meest geschikte, de zogenaamde voorkeurslocatie.
Voor een aantal zaken is de gemeente Noardeast-Fryslân ook in beeld
Namelijk voor mogelijke munitieopslag en dan met name voor de snel inzetbare capaciteit (SIC). Men zoekt ook een nieuw terrein voor oefenen en trainen met explosieven.
Zijdelings zijn we betrokken bij de toename van het gebruik van de jachtvliegtuigcapaciteit. Dit geeft meer geluidsoverlast voor onze inwoners.
Defensie heeft besloten om nu al aan te geven welke locaties niet verder worden onderzocht
In de kamerbrief van 12 november 2024 kunt u lezen welke dit zijn. De kans is zeer klein dat ze als voorkeurslocatie worden opgenomen in de ontwerp Nationale Beleidsvisie NPRD (Nationaal Programma Ruimte voor Defensie). Voor andere locaties betekent het juist dat de kans groter is geworden.
Op deze kaart vindt u een overzicht van de locaties in heel Nederland.
De gemeente Noardeast-Fryslân blijft in beeld van Defensie
De locaties worden dan ook verder onderzocht. Dit nieuws zal voor gemengde reacties zorgen. Een deel van de mensen zal opgelucht zijn dat een locatie bij hen in de buurt niet verder wordt onderzocht. Een ander deel kan zorgen hebben.
Op 13 november 2024 heeft Defensie brieven naar kaveleigenaren gezonden
Dit betreft de kaveleigenaren van de kavels binnen de zoeklocaties. Bij behoeften waar veiligheidszoneringen van toepassing zijn (zoals munitieopslag en springterrein) hebben ook de kaveleigenaren binnen de A en B veiligheidszones rondom het zoekgebied een brief ontvangen.
Op 14 november 2024 heeft Defensie een informatiebijeenkomst gehouden
Dit was in Munnekezijl. Hier was veel belangstelling voor. Deze presentatie is daar gegeven.
Burgemeester Kramer van Noardeast-Fryslân was ook aanwezig
Uit vragen van inwoners uit zijn, maar ook inwoners vanuit de buurgemeenten, bleek dat men meer behoefte had aan informatie. Daarom wordt er ook op de website van de gemeente aandacht geschonken aan dit onderwerp.
Burgemeester Kramer heeft toen ook besloten om, in overleg met zijn collega’s uit de gemeenten Het Hogeland en Westerkwartier, gezamenlijk een opiniestuk te schrijven voor de pers.
In oktober 2024 had de burgemeester de raad al geïnformeerd met een raadsbrief
Ook werd een brief aan Staatssecretaris van Defensie de heer Gijs Tuinman gestuurd.
Defensie nam de besluiten niet zomaar
Dit is gedaan op basis van de eerste resultaten van de milieueffectrapportage (planMER), bestuurlijke overleggen in alle provincies en gesprekken met inwoners tijdens informatiebijeenkomsten.
Naar verwachting verschijnt begin 2025 het ontwerp Nationale Beleidsvisie Ruimte voor Defensie
Daarmee neemt het kabinet een besluit over de voorkeursalternatieven en of Defensie op deze locaties mag uitbreiden.
Heeft u vragen over het onderzoek? Neem dan contact op met Defensie. Zie voor meer informatie op Ruimte voor Defensie | Defensie.nl